Ik ben dan wel pensionada, maar dat wil niet zeggen dat mijn hele werkzame leven voorbij is. Het vertalen van boeken staat weliswaar op een laag pitje, maar het leek me toch leuk om na een aantal jaren weer eens naar de Literaire Vertaaldagen te gaan en collega-vertalers te ontmoeten.

Op vrijdag 1 juli was er een symposium in De Rode Hoed, met bijdragen over het thema ’Vertalen is een leven lang leren’. Zo vertelde de vertaler Nederlands-Duits Gerd Brusse dat hij een Nederland- en België-deskundige was geworden dankzij het vertalen van Het Bureau van Voskuil. Dat kon ik me goed voorstellen. In een andere bijdrage kaartte Nico Groen aan hoe belangrijk het is dat je je bewust wordt van je blinde vlekken: de ‘unknown unknowns’. Dingen die je niet weet kun je opzoeken of navragen, maar als je niet weet dat je iets niet weet, kun je er soms faliekant naast zitten.

In de wandelgang was er aandacht voor de actie ‘Vertaler op het omslag’. Om vertalers wat zichtbaarder te maken wordt gepleit voor vermelding van onze naam op het boekomslag. Ik heb een paar affiches meegenomen voor de boekhandels in Delft. Die blijken weinig mogelijkheden te hebben om ze op te hangen, maar de medewerkers vonden het wel een goede actie. In de bibliotheek kon ik er gelukkig wel een kwijt. Op de website www.vertalersophetomslag.nl kun je er meer over lezen en de petitie tekenen.

Op de zaterdag erna werden er in het Amsterdams Lyceum vertaalworkshops gegeven. Het is een vreemd gevoel om door een school te lopen en weer in de schoolbanken te zitten. Ik had me ingeschreven voor de workshop van Nico Groen  ‘(Niet) weten wat je (niet) weet: non-fictie vertalen’. Daar kwamen onder meer voornoemde unknown unknowns ter sprake, aan de hand van enkele vertaalopdrachten die wij als deelnemers thuis hadden gemaakt. Ik had me erop verheugd mogelijke vertaalstrategieën en valkuilen te bespreken. Die valkuilen waren er inderdaad, bleek bij de bespreking van het huiswerk. En ik was er ook regelmatig ingetuimeld.

Maar nu weet ik in ieder geval dat je niet voetstoots moet aannemen wat Van Dale of Wikipedia zeggen, en dat je bij het vertalen van de namen van planten en dieren extra alert moet zijn bij een bijvoeglijk naamwoord. Zo had ik in het huiswerk ‘little owls’ onbekommerd vertaald met ‘kleine uiltjes’, terwijl dat ‘steenuilen’ moesten zijn. Onder de lezers blijkt altijd wel een betweter te zitten die je fijntjes op dergelijke foutjes wijst.

Een seagull mag je eigenlijk niet met zeemeeuw vertalen, maar is gewoon een meeuw en een eagle is niet gewoon een adelaar, maar een arend. De term adelaar wordt voornamelijk in de heraldiek gebruikt en prijkt, wie weet, ooit als naam op het omslag van een van mijn vertalingen.