Onlangs las ik een artikel over korstmossen en toen drong het tot me door dat ik iets misschien altijd helemaal verkeerd had gezien. Volgens dat artikel, in de voorjaarsaflevering van Papyrus, het blad van de Vrienden van de Botanische Tuin (die tegenwoordig Hortus Delft heet), reikte de kennis van de meeste mensen over korstmos niet verder dan dat het vieze vlekjes op de muur of tegels zijn. Erger nog, dacht ik toen: ik heb altijd gedacht dat die rare vlekken op stoeptegels restanten van platgetrapte kauwgom waren, of uitgebeten vogelpoep.

Een aantal jaren geleden had ik daar een paar foto’s van gemaakt, omdat ik ze er interessant uit vond zien. Ze pasten mooi in mijn serie ‘stoeptegels met vlekken’, waarvan ik naderhand ook enkele schilderijen heb gemaakt. Na het lezen van het artikel ben ik deze foto’s weer eens opnieuw gaan bekijken, met ‘de kennis van nu’. Soms gaat het inderdaad om platgetrapte kauwgomrestanten, maar de vaak grijsgroene vlekken op andere zouden best wel eens een korstmos kunnen zijn geweest.

Dankzij dat artikel weet ik nu ook dat korstmossen helemaal  geen mos zijn, maar het product van de samenwerking tussen een alg en een schimmel, en dat ze vaak leven op dakpannen, stoeptegels, boomschors en muren. In Nederland zijn er meer dan achthonderd verschillende bekend en de schrijver van het artikel, Harold Timans, had er na een dag zoeken in de Botanische Tuin al een stuk of tachtig gevonden.

In Wikipedia staat een zeer uitvoerige beschrijving van allerlei soorten korstmossen. Als ik het goed begrijp zijn de vlekken op de stoeptegels ‘endolitische korstvormige korstmossen’. Endolitisch betekent ‘in steen groeiend’.

Als ik nu onderweg weer zo’n toch wat viezig aandoende stoeptegel tegenkom, kijk ik er toch wel met andere ogen naar, en soms haal ik de camera (mijn smartphone dus) weer tevoorschijn. De vlekken blijven intrigerend en onder een vergrootglas komen ze nog mooier tot hun recht, zoals de beelden van natuurfotografie op internet laten zien.