Een kleine ergernis bij het tonen van de QR-code is de daaropvolgende vraag naar je geboortedag of geboortemaand. Bij het bezoek aan een concert kan ik me nog wel voorstellen dat dit nodig is om te voorkomen dat iemand met een vervalste code toegang probeert te krijgen. Het is vooral irritant om dat telkens opnieuw te zeggen wanneer de vragensteller, zeker na de eerste keer, al weet dat je allebei het antwoord weet, zoals bij koorrepetities.

Daarom geef ik als een kleine daad van verzet het liefst een alternatief antwoord. Geboortedag? Zondag. Geboortemaand? Grasmaand. Ik geloof niet dat het bestuurslid van dienst dit op prijs stelt, dus zijn er dan twee mensen geïrriteerd. Ik ga er dus maar mee stoppen, maar het bracht me wel op de gedachte om de naam van mijn maand, april, eens nader te bekijken, een verlangende vooruitblik naar het voorjaar in deze grijze dagen.

April wordt dus ook wel grasmaand, paasmaand of eiermaand genoemd, al valt Pasen ook wel eens in maart. Grasmaand, ‘de maand waarin het nieuwe gras uitspruit’ is een oud-Nederlandse naam en tot mijn schrik las ik in Wikipedia dat in de vorige eeuw de NSB die namen weer had willen invoeren. Reden te meer om met mijn geplaag te stoppen! Een andere alternatieve benaming is ‘kiemmaand’, naar analogie van germinal, de naam in de Franse revolutionaire kalender (1793-1806).

De naam april komt uit het Latijn en is gebaseerd op het bijvoeglijk naamwoord aprilis bij mensis, maand. Waar dat aprilis vandaan komt is echter onzeker. Enkele mogelijkheden staan vermeld in Wikipedia: april kan zijn afgeleid van een woord dat ‘tweede’ betekent, of van Aperta, wat een bijnaam was van Apollo, of, volgens een Duitse site, van Aphrodite. Een artikel in het online geschiedenismagazine historiek.net stelt dat de naam afkomstig is van ‘aperire’, wat ‘openen’ betekent: ‘Dit verwijst naar het seizoen waarin de bomen en bloemen tot bloei komen en zich weer openen. Het is niet voor niets, dat deze maand van oudsher ook wel grasmaand of kiemmaand wordt genoemd.’

Veel spreekwoorden en gezegden over april verwijzen naar het wisselvallige weer in deze maand, zoals ‘april doet wat hij wil’ en ‘het mag vroeg of laat zijn, april wil kwaad zijn’. Op grond van het weer in april geven dergelijke volkswijsheden aan welk weer we in mei kunnen verwachten: ‘Verschaft april veel mooie dagen, dan pleegt mei de last te dragen.’ Ook het weer in maart wordt soms bij de voorspellingen betrokken: maartse wind en aprilse regen beloven voor mei grote zegen.

Eigenlijk is het weer in april vergelijkbaar met dat in deze tijd van het jaar: het kan vriezen en het kan dooien.