In een artikel over nostalgie stond dat sommige voormalige bewoners van Oost-Duitsland na de val van de muur terugverlangen naar bepaalde aspecten van de DDR. Als voorbeeld werden de Trabant en de Ampelmännchen genoemd. Een Trabant is een auto, maar wat is een Ampelmännchen, vroeg ik me af.

Het Ampelmännchen blijkt zelfs in de Nederlandse Wiki te staan: ‘de Duitse benaming voor het figuurtje op verkeerslichten voor voetgangers, en in het bijzonder voor het ontwerp daarvan in de voormalige DDR’. Toen ik dit las herinnerde ik me inderdaad dat ik ooit op school had geleerd dat een Ampel een verkeerslicht is.

Het speciale van dat voormalige Oost-Duitse verkeerslichtmannetje is dat het onderdeel is geweest van een verkeersveiligheidscampagne. Daarin werd het gebruikt om kinderen op een aantrekkelijke manier verkeersregels bij te brengen. Ze speelden bijvoorbeeld een rol in het televisieprogramma Verkehrskompaß. Een kinderprogramma uit je jeugd is op oudere leeftijd natuurlijk vaak aanleiding tot nostalgie, maar ook bleken de figuurtjes beter te functioneren dan de westerse en inmiddels zijn ze dankzij een actiegroep her en der in Duitsland weer ingevoerd.

Die actiegroep, ‘Red de verkeerslichtmannetjes’, heeft er ook voor gezorgd dat er allerlei Ampelmann-producten op de markt kwamen, met name voor souvenirwinkels in Berlijn. Zo staan ze bijvoorbeeld op T-shirts, handdoeken, bekers, paraplu’s, sleutelhangers, vlakgommetjes en op stickers voor de wc-deur, die laatste zijn er  in een mannelijke en vrouwelijke vorm. Ook het verkeerslichtarsenaal is uitgebreid, met een Ampelmädchen. Volgens de producent was dat niet uit emancipatieoverwegingen, maar omdat het figuurtje meer licht doorlaat.

Naast de trambrug over de Schie hangt op een muur een logo van ‘Ampelmann’, dat inderdaad zo’n Ampelmännchen voorstelt. Ampelmann is daar een verwijzing naar een in Nederland ontwikkelde machine die het mogelijk moet maken bij ruw weer over te stappen van een schip op een boorplatform of windmolen. De machine is genoemd naar het Duitse verkeerslichtmannetje, omdat beide het oversteken veiliger maken.

En sinds ik me in dit onderwerp heb verdiept kom ik de mannetjes ook regelmatig op straat tegen.