Als je op straat zo’n blauw bord met een witte H tegenkomt is er meestal een ziekenhuis in de buurt. De H op het bord verwijst naar ‘hospitaal’, een oud woord voor ziekenhuis. Overigens werd hospitaal vroeger vooral gebruikt voor een militair ziekenhuis en vind je bij de H-borden meestal een ‘gewoon’ ziekenhuis.

Zoals veel letters heeft de H allerlei speciale betekenissen in de natuur- en scheikunde. Zo wordt de kleine letter h bijvoorbeeld gebruikt voor de heel kleine constante van Planck uit de kwantummechanica. De hoofdletter H staat voor de eenheid van zelfinductie, de henry (waar ik nog nooit van gehoord had), en natuurlijk voor het element waterstof (‘hydrogenium’), dat vooral bekend is van de op kernfusie gebaseerde H-bom.

H wordt ook gebruikt om samen met zijn compaan B de hardheid van potloden aan te geven. De H komt hier van het Duitse ‘hart’, dat inderdaad hard betekent, en de B komt van het Duitse ‘Blei’, dat eigenlijk lood betekent, en staat voor de hoeveelheid grafiet. In het midden van het rijtje staat nog een F, voor ‘Feinschrift’. Daarmee kun je netjes schrijven, neem ik aan.

In Van Dale stonden ook twee mij onbekende uitdrukkingen: ‘de drie h’s op de rug hebben (van predikanten)’, wat betekent dat die predikanten geen kans hebben om naar elders beroepen te worden en ‘iemand de drie h’s meegeven’. Dat laatste schijnt te betekenen : ‘houd hem hier’ en werd ofwel gezegd tegen deurwaarders om iemand die schulden heeft niet te laten ontvluchten, ofwel het was een code voor degenen die lastige personen moesten opvangen die naar ‘de Oost’ waren gestuurd. Het betekende dat ze die mensen vooral niet terug moesten sturen. Dan is de betekenis: ‘iemand (zo mogelijk definitief) wegsturen’.

Ook vond ik nog de benaming drie h’s voor Huilerigheid, Hangerigheid en Humeurigheid, een fase in de groei van kinderen rond week 29 en 30.

Een speelkaart die in de hoek gemarkeerd is met een H is de Heer. Dat zijn vaak wat oudere kaarten want tegenwoordig heet de kaart onder invloed van het Engels meestal K, van King of koning; zo is ook de B van de Boer vervangen door de J van Jack en de V van de Vrouw door de Q van Queen. In de regel zegt men hardop meestal nog wel ‘boer, vrouw, heer, aas.