‘Levende’ muziek klinkt altijd in een ruimte. Die ruimte kan gunstig uitpakken voor het resultaat, zoals bij een uitvoering in een concertzaal of een kerk met een niet al te grote galm, of negatief, wanneer je bijvoorbeeld optreedt in de recreatiezaal van een zorginstelling. Vorige week zaterdag heb ik in de Geertekerk in Utrecht meegedaan aan een scratchuitvoering van het Magnificat van Giovanni Gabrieli.

Iedereen had thuis zijn of haar noten ingestudeerd en die zaterdag werden de verschillende partijen tot één geheel gesmeed. Dirigent Frans Scheffers had het 33-stemmige werk voor ons teruggebracht tot 29 stemmen, verdeeld over zes koren. Ik zat in koor 4, waar ik met twee andere sopranen ‘balk 14’ zong.

Giovanni Gabrieli (1555-1612) was één van de vertegenwoordigers van de Venetiaanse School, een groep componisten aan het eind van de renaissance die ‘meerkorige’ muziek schreven. Daarbij zijn de vocale en instrumentale uitvoerenden in groepen over de ruimte verdeeld. Deze polyfone stijl is voortgekomen uit de dubbelkorigheid (cori spezziati) die de componist Adriaan Willaert (1490-1562) voor de San Marco-basiliek in Venetië ontwikkelde toen hij daar kapelmeester was (1527-1562). De akoestiek van de San Marco zorgde namelijk voor zoveel vertraging dat tegenover elkaar geplaatste koren niet gelijktijdig konden zingen.

De Geertekerk is natuurlijk geen San Marco, maar zelfs daar blijkt de meerkorigheid van over de ruimte verspreide ensembles een hallucinerend effect te hebben, ook wanneer je er zelf aan meedoet. We hebben in de loop van de dag verschillende opstellingen van de koren uitgeprobeerd en aan het eind van de middag hebben we twee verschillende uitvoeringen gegeven, een met de koren in een halve cirkel naast elkaar en een met koor 1 en 2 rechts achterin de kerk (van mij uit gezien, ik stond bij de groene pijl) en koor 5 en 6 links achterin. Koor 3 en 4 stonden beide keren midden vooraan.

Het werk duurt bij elkaar zo’n zes minuten, dus het was best te doen om het twee keer te zingen, en het helaas schaarse publiek kreeg op die manier hopelijk iets mee van de ervaring zoals die in de San Marco moet zijn geweest. Deze uitvoering op YouTube van het Gabrieli Consort onder leiding van Paul McCreesh in een arrangement van Hugh Keyte heeft natuurlijk niet het effect van een uitvoering waarbij je zelf aanwezig bent, maar met een beetje inlevingsvermogen kun je wel nagaan hoe indrukwekkend het was voor mensen die deze muziek in de San Marco te horen kregen.