De foto hierboven is van metalen tegels op het Schouwburgplein in Rotterdam. De stad geeft met een initiaal subtiel haar eigendomsrecht aan.
Ik heb mijn alfabet-project inmiddels bijgesteld. Bij de in het wild gevonden letters zoek ik voortaan niet meer naar pakkende woorden die met die letter beginnen, maar neem ik de letter zelf als uitgangspunt. De letter als woord, dus eigenlijk.

In de eerste Onze Taal-nieuwsbrief van september stond een nuttige tip:

Er stond een link bij naar het taaladvies voor de spelling van losse letters. Zo weet ik ook alvast voor de andere letters hoe ik ze moet spellen.

De uitdrukking ‘De r is in de maand’ betekent volgens Van Dale dat het herfst, winter of het vroege voorjaar is, maar de uitdrukking zelf bestaat natuurlijk omdat de r van september tot en met april in de naam van de maand zit. Vroeger was dat het teken dat je aan de levertraan moest, omdat vers fruit en verse groente in die maanden niet voldoende voorhanden waren en een vitaminetekort dreigde.

Er zijn verschillende uitspraken van de r. Je hebt mensen die brouwen en mensen die een rollende r hebben. Behalve de ‘officiële’ vormen van de uvulaire of huig-r en de dentale of tongpunt-r, zijn er allerlei plaatselijke varianten, zoals de Gooise, Leidse en Rotterdamse r. Op YouTube vond ik een videoles over de uitspraak van de r voor buitenlanders die Nederlands willen leren. Een Nederlander, Bart de Pau, legt dit in het Engels uit, met duidelijke plaatjes hoe de verschillende r’en gemaakt worden. Naar de variatie in de uitspraak van de r in het Nederlands is onderzoek gedaan, waaruit bleek dat die variatie breed geaccepteerd wordt.

Bij het zingen heeft een r vóór in de mond meestal de voorkeur. Momenteel zingen wij op het koor een paar Coronation Anthems van Händel, met Engelse teksten. Daarin moeten we de r soms helemaal weglaten: ‘pleasure’ wordt ‘plèzjû’ en ‘vesture’ wordt ‘vèstjû’. Een rollende r mag al helemaal niet. Dus zing ik maar ‘wait hend’ in plaats van ‘right hand’

In de meetkunde staat r voor de straal van een cirkel (of een bol, of een cilinder). Het is dan de afkorting van het Latijnse woord radius.

Bij de definitie van r in van Dale stond ook “de drie r’en”, als synoniem voor rust, reinheid en regelmaat. Deze afkorting ben ik nog nooit tegengekomen, maar hij is vooral op opvoedkundige sites te vinden. Kinderen schijnen er namelijk bij te gedijen.