Veel kinderliedjes zijn probleemloos mee te zingen, althans het eerste couplet en het refrein. Maar af en toe heb je geen notie wat de betekenis is van wat je zingt. Het lijken betekenisloze lettergrepen, zoals ‘laberdi-laberda-laberdonia’ in het befaamde lied ‘Er kwam ene boer uit Zwitserland’.

Bij de cursus ‘Filosofie en muziek in de barok’ hoorde ik dat ‘laberdi-laberda-laberdonia’ niet zomaar wat gebrabbel is, maar dat er een hele geschiedenis achter zit. Dat werd verteld bij een lezing over Anna Maria van Schurman, een van de vele onbekende sterke intelligente vrouwen uit het verleden die niet voorkomen in de geschiedenisboekjes. Deze Anna Maria had zich op latere leeftijd tot het ‘labardisme’ bekeerd. Met die stroming wordt in ‘Er kwam een boer uit Zwitserland’ de spot gedreven.
Zoals het in de Nederlandse Liederenbank staat: “Het bekende kinderliedje over de boer uit Zwitserland zou een verwijzing kunnen zijn naar (of spotlied op) de naar Genève uitgeweken Franse jezuïet Jean de Labadie (1600-1674). Later kwam hij naar Nederland en zijn volgelingen noemden zich labadisten, onder wie Anna Maria van Schurman.”
In een artikel van Lodewijk Dros in Trouw van 18 mei 2002 staat wat nadere uitleg: “Door haar toedoen (en dat van Gysbert Voetius) kwam De Labadie naar Nederland. Hij zou de dienstknecht des Heeren zijn, die de Reformatie in het lauwe Nederland waar de kroegen vol en de kerken halfvol zaten, tot opbloei kon doen komen, piëtistisch, vroom. De Labadie kwam. ‘Er kwam ene boer uit Zwitserland, kadee, kadolleke, kada, hij had ‘nen ezel aan zijn hand, labadie, labeda, labedonia’, spotte men, want de vrome ziel had zich verkleed als boer, om ontmaskering te voorkomen.” Op Wikipedia is meer te vinden over De Labadie en de labadisten.

Voornoemde bladzijde in de liederenbank meldt maar liefst vierentwintig tekstvarianten van het liedje, en met een paar extra klikken kun je daar ook archiefopnames beluisteren. Op de site van De Liedjeskist vond ik de mij vertrouwde tekst, die vele coupletten telt, waarvan ik dus eigenlijk alleen het eerste ken.
Op YouTube staan uiteenlopende uitvoeringen. Als je niet meer weet hoe het liedje gaat kun je kijken naar een uitvoering met spel door kinderkoor Caloroso, en als je het wel kent, kun je meezingen met een karaokeversie. Ook zijn er uitvoeringen met een andere tekst, zoals die van het Cocktail Trio (de tekst daarvan kun je hier nalezen).
Van het eerste couplet kun je op de schooltelevisie een Sesamstraatuitvoering vinden.
De ‘Cecilia’ aan het eind van het refrein verwijst overigens waarschijnlijk naar Sinte Cecilia, de beschermheilige van de muziek. Over haar schrijf ik de komende tijd waarschijnlijk meer, want in november gaat Cantarella de Ode for St. Cecilia’s Day van Händel uitvoeren.