Mijn oude elektronische Van Dale startte een keer op met het woord ‘rolstaart’, met als uitleg ‘staart van een rolaap. Deze omschrijving was begrijpelijk, maar niet verhelderend. De verklaring bij ‘rolaap’ – Z.-Amerikaans geslacht van grijpstaartapen met rondom behaarde staart (Cebus) – gaf meer houvast voor nader onderzoek.

Cebus blijkt de Latijnse naam voor het apengeslacht kapucijnapen. Op een dicteeblog vond ik de prachtige zin: “Een salwar draag je onder een kameez. Met een sandow kun je spieren versterken. Een kinkajoe is een rolstaartbeer en een sapajou een rolstaartaap. Een wyandotte is een zekere kip.”
Voor moeilijke woorden om je woordenschat uit te breiden is dit een goudmijn! Ook met ‘sapajou’ als zoekterm kwam ik weer bij de kapucijnapen uit.

In Het leven der dieren Deel 1 van Alfred Edmund Brehm staan de volgende wetenswaardigheden:

Een site van het Wereldnatuurfonds over de Surinaamse plantage Peperpot geeft nadere uitleg over de leefwijze van de keskesi’s (‘ook bekend als mutsaap, zwarte kapucijneraap of rolstaartaap’).“Rolstaartaap (Cebus apella). Keskesi’s zijn sociale aapjes die leven in groepen van 8 tot 15 dieren. De groep wordt geleid door een dominant mannetje dat het meest actief is bij het beschermen van de groep voor roofdieren en andere groepen apen. Fruit vormt een groot gedeelte van het dieet van de rolstaartaap. Zij kunnen, dankzij hun robuuste kaken, grote fruitsoorten eten, maar vegetatie, zaden, eieren, insecten, reptielen, vogels en kleine zoogdieren maken ook deel uit van het menu. Het zoeken naar voedsel is overigens een luide en destructieve activiteit. Van boom tot boom wordt de vegetatie weggerukt en noten open gekraakt door ze tegen takken te slaan. Keskesi’s zijn zeer op hun hoede voor roofvogels en uiten scherpe fluitsignalen wanneer die worden waargenomen.”

Verder vond ik ‘rolaap’ als scheldwoord in Kuifje en als een pijpenkop. Die pijpenkop zit in de collectie van het Amsterdam Pipemuseum.Dat er een speciaal museum voor pijpenkoppen bestaat, wist ik niet. Zo leerde ik dus niet alleen iets over de rolstaartapen, maar kwam ik ook op het spoor van een nieuw museum.