Afgelopen zondag was ik bij een Red Sofa-concert in de Doelen, met modern-klassieke muziek. Het vijfde deel van In Grosser Sehnsucht van Klas Torstensson begon met een verwijzing naar een Frans liedje: ‘Quand nous en serons, au temps de cerises…’, ‘Toen we daar waren, in de kersentijd…’. Die paar maten voerden me terug naar het Filmhuis, eind jaren zeventig.

Daar zag ik toen de film Jonas qui aura 25 ans en l’an 2000 van Alain Tanner, uit 1976, waarin de hoofdpersonen min of meer gedesillusioneerd terugkijken op hun idealen uit het roemruchte jaar 1968. Uit de beschrijving van VPRO cinema:

“Door toevallige omstandigheden kruisen in Genève de levens van acht verschillende personages elkaar, die ieder op hun manier een eigen vorm proberen te vinden voor hun gefrustreerd idealisme ten aanzien van een nieuwe maatschappij. Conflicten en teleurstellingen blijven niet uit, maar de hoop voor de toekomst wordt gevestigd op de geboorte van een baby in een ‘ecologisch’ boerengezin.”In mijn herinnering zingen ze dat liedje over de kersentijd in een scène waarin ze aan tafel zitten. Het was een eenvoudig Frans volksliedje, dacht ik, vol nostalgie, maar het blijkt in feite een strijdlied te zijn. Het stamt uit de periode van de Commune van Parijs in 1871, toen anarchistische revolutionairen Parijs onafhankelijk hadden verklaard. Torstenssen verwijst naar dit lied dan ook in het gedeelte met teksten van Louise Michel (1830-1905), een Franse anarchiste die tijdens de Commune van Parijs op de barricaden stond. Ook de tekstschrijver van het lied, Jean-Baptiste Clément, vocht aan de kant van de ‘communards’. Hij droeg zijn vijf jaar oude gedicht Cerises op aan een onbekende die te hulp was gesneld om de gewonden te verzorgen. Later werd dit lied een evergreen.Maar mijn herinnering zit er ook nog eens helemaal naast! Op YouTube probeerde ik die scène terug te vinden. En inderdaad, op een bepaald moment (na 1 uur en 30 minuten ongeveer) zitten ze aan tafel te zingen, maar dat is niet dit lied. Op 1 uur 37 minuten, als het in de film een jaar later is, wordt het wel gezongen, bij de piano in een soort buurthuis door een bejaardenkoortje onder leiding van Marco, een van de personages. Dat wekt ook wel een zeker nostalgisch gevoel op, maar is toch heel anders.

Zo fungeerden een paar maten in een modern klassiek muziekwerk als een ‘madeleine’ die me even terug in de tijd katapulteerde, maar bleek mijn herinnering niet bepaald betrouwbaar.

Opname op YouTube van het lied door Yves Montand: https://www.youtube.com/watch?v=ncs4WlWfIZo

VPRO-cinema: https://www.vpro.nl/cinema/films/film~388802~jonas-qui-aura-25-ans-en-l-an-2000~.html

Film op YouTube (niet ondertiteld): https://www.youtube.com/watch?v=UdQZhajrWh0