Na mijn pensioen zou ik eindelijk toekomen aan het saneren van mijn boekenbezit, hoopte ik. Twee rijen dik, hier en daar een losse stapel, volle dozen in de kelder, planken in de gangkast. De toestand begon onhoudbaar te worden, dat was duidelijk. Inmiddels heb ik inderdaad een paar boeken gevonden die weg mogen, omdat ik ze nooit ga lezen. En volgens mij ook niemand anders die ik ken.

Het zijn zes ‘fantasy-avonturenboeken’ uit de jaren tachtig van de vorige eeuw; ze vallen in de categorie ‘curiosa’. Volgens het omslag is het ‘een fantastisch avontuur waarin JIJ de held bent! Compleet met gevechtsregels en puntenlijst. Gewapend met twee dobbelstenen, een potlood en een gum begin je aan je reis. JIJ moet beslissen welke route je volgt en met welke wezens je een gevecht aangaat.’

Hoe het werkt staat samengevat in een Bol.com-recensie van De Burcht Chaos, het tweede uit de reeks: ‘Via vooraf uitgelegde, vrij gecompliceerde spelregels kan de lezer zijn eigen weg zoeken door 400 korte tekstfragmenten, die steeds in een andere volgorde gelezen kunnen (moeten!) worden. Die door toeval en het gebruik dat de lezer van de regels maakt, bepaalde volgorde levert steeds een ander avontuur op, met tovenarij, gevechten met monsters en ander “fantasy en horror”-geweld als voornaamste ingrediënten. Meer een spel dus dan een echt boek, waaraan voor echte lezers weinig te beleven valt. Je kunt immers niet lekker doorlezen.’

Dat klopt, je bladert voortdurend heen en weer, zoals deze voorbeelden aangeven.

Deze boeken zijn een pendant van de computerspelletjes in het genre single-player fantasy roleplay game, waarin je enge griezels ontmoet in een doolhof van onderaardse gangen. Maar hier moet je zelf alle scores bijhouden, spreuken en uitrustingsstukken verzamelen, plattegronden tekenen en met een dobbelsteen de uitkomst van gevechten bepalen.

In de jaren zeventig/tachtig van de vorige eeuw waren enkele toenmalige collega’s verslingerd aan een vergelijkbaar op tekst gebaseerd spel, Adventure. Dat spel had geen plaatjes, daar deden computers toen nog niet aan. Deze boeken hebben wel illustraties, maar doen me verder sterk aan dat Adventure-spel denken. Daarom zal ik ze toentertijd ook wel aangeschaft hebben, denk ik.

Nog een citaat uit voornoemde recensie: ‘Als spel lijkt deze uitgave, nogal slordig uitgevoerd op een matige kwaliteit papier en slecht in de band zittend, te weinig duurzaam.’ Ook dat klopt. Het is dus veelzeggend dat mijn exemplaren er nog prima uitzien, al zijn de bladzijden wat verkleurd. Dat geeft aan dat ik ze nooit gelezen/gespeeld heb. Eerlijk gezegd ben ik daar gewoon te lui voor en laat ik het boekhouden graag over aan de computer. Maar een curiositeit zijn deze boeken wel. Daarom voel ik toch enige wroeging nu ik ze in de doos voor ‘afvoeren’ heb gedeponeerd.