Vanaf 13 augustus doe ik mee aan de zomer-write-along van Prompt! Het thema is ‘Sproken’ en onlangs was de wekelijkse schrijfopdracht als een soort voorbereiding daarop het bedenken van een sprookje over een bloem met een raadselachtige naam. Dat was erg leuk om te doen en ik heb toen een paar namen uit de lijst gebruikt. Een van de bloemen die ik had gekozen was ‘ijzerhard’.

IJzerhard blijkt ook wel ijzerkruid of verbena te worden genoemd en staat al sinds de oudheid bekend om zijn geneeskrachtige eigenschappen (zie bijvoorbeeld deze site over natuurgeneeswijzen of deze site over mens en gezondheid). Het helpt tegen allerlei kwalen, van koorts tot spierpijn en stress, zij het met het voorbehoud dat het gebaseerd is op beperkt wetenschappelijk onderzoek: ‘Meer onderzoek is nodig om deze gezondheidsvoordelen te bevestigen en om te begrijpen hoe verbena precies werkt.’ In veel oude culturen was de plant een heilige plant die behalve om gezondheidsredenen ook gebruikt werd bij allerlei rituelen.

Tot mijn verbazing ontdekte ik dat ik hem gewoon op mijn balkon heb staan. Ik had deze plantjes gekocht om de kleurrijke bloemen, zonder enig besef van een mogelijk heilzame werking. Misschien moet ik me nu toch eens wagen aan een kopje rustgevende verbenathee uit eigen bloembak: ‘Laat de bladeren een paar minuten in het kokende water trekken voordat je ze verwijdert en de thee serveert. Je kunt ook kant-en-klare verbena-theezakjes kopen bij de supermarkt of een theewinkel.’

Dit is ‘mijn’ sprookje over ijzerhard:

Hoe ijzerhard aan zijn naam kwam

Er was eens een soldaat. Nu de oorlog was afgelopen was hij op weg naar huis. Het was een lange, vermoeiende tocht en tijdens een rustpauze was hij in slaap gevallen. Toen hij wakker werd stond een dief op het punt er met zijn plunjezak vandoor te gaan. De dief schrok en stak toe met zijn ijzeren dolk. De soldaat bleef hevig bloedend achter.

Korte tijd later werd hij gevonden door een vrouw die op zoek was naar geneeskrachtige kruiden. Met haar omslagdoek stelpte ze het bloeden en het lukte haar de soldaat naar haar hutje te slepen. Onderweg plukte ze nog een paar van de paarse bloemen die daar in de buurt stonden. Die waren een vast bestanddeel van vrijwel alle zalfjes die ze bereidde voor uiteenlopende kwalen. Ook deze bloemen verwerkte ze in een zalfje, dat ze elke dag vers op de wond aanbracht. Binnen een paar weken  was de soldaat genezen en kon hij weer op huis aan. Maar zijn plunjezak was hij voorgoed kwijt en van de dief is nooit meer iets vernomen.

Sindsdien heten die bloemen ijzerhard, want als een van de  weinige kruiden helpen ze ook bij door ijzer aangebrachte wonden.