In de NRC van 12 oktober 2024 kwam ik in de rubriek ‘Alledaagse wetenschap’ het woord zeeg tegen. In dit artikel gaat Karel Knip in op de constatering dat er steeds minder vogels op de elektriciteitslijnen in het landschap zitten. Tegenwoordig zijn die lijnen, die vroeger telegraafdraden heetten en daarna laagspanningsleidingen werden, hoogspanningslijnen. Daar zitten de vogels liever niet op, waarschijnlijk door de hogere temperatuur ervan. En toen las ik de opmerking: ‘Een hoge kabeltemperatuur doet de doorhang (de zeeg) toenemen.’

Als zelfstandig naamwoord kende ik ‘zeeg’ niet. Volgens Van Dale is het een ‘opwaartse ronding, met een naar de zijkanten afdalend beloop’, en als scheepsterm: ‘langsscheepse rondte, welving van dekken, balken, platen enz.’ Hier gaat de ronding in tegenstelling tot de lijnen omhoog en is het meer een bolling. Het woordenboek geeft als extra voorbeeld: ‘Om een goede afwatering te verkrijgen, geeft men de brug een kleine zeeg.’ Die afwateringsfunctie heeft zo’n bolling bijvoorbeeld ook bij wegen en platte daken.

De omschrijving van zeeg in Wikipedia is wat neutraler wat de richting betreft: een gebogen lijn in een constructie of het bezitten van een ronding of kromming in een object, en meldt expliciet dat ‘het doorhangen van een door de lucht gespannen meetlint’ zeeg wordt genoemd. Dat kun je een holle zeeg noemen.

Ook in de scheepvaart is holle zeeg een bekende term. Zo staat in de woordenlijst ‘De taal van het Water’ van encyclo.nl: ‘Het verloop van de snijlijn van de huid en het dek van een vaartuig, van opzij gezien. Is de zeeg voor en achter hoger dan in het midden, dan noemt men hem positief of hol; is hij in het midden het hoogst, dan spreekt men van een negatieve zeeg of een “kattenrug.”’

De ‘kattenrug’ is ook een yogaoefening tegen lage rugpijn: ‘Leun op je handen en knieën en maak je rug afwisselend bol en hol;  Houd de posities – zowel bol als hol – telkens minimaal twee seconden vast.’ Hierbij heeft de ruggengraat dus als het ware beurtelings een positieve, holle zeeg en een negatieve, bolle zeeg, de kattenrug. Daarmee is deze oefening in principe een aanschouwelijke illustratie voor een holle en bolle zeeg.